نییه تحریملرین اثری یوخدور؟!
دوکتور جئری
او گئجه اؤرت باسدیر ماحالی شیخ آغاسینین کئفی ساز ایدی. آخشام اوستو مساژ
گلمیشدی؛ مملکندین بولوکه اولموش پوللارینین بیر قیسمی آزاد اولوب. کؤنلو بیرآز
آروادی چوپور مصمه ایله دیلخوشلوق ائلهمک ایستهدی. یورغانین آلتیندا الینی
اوزادیب مصمهنی قیدیقلاماغا باشلادی آنجاق آرواد اؤفکه ایله دالینی شیخ آغایا
چئویرهرک دئیینمگه باشلادی:
- نئچه آیدیر دئییرم؛ منه بیر پالتار یویان
ماشینی آل، اللریم پار-پالتارینی یوماقدان قاریدی،آمما سن هردؤنه اؤزونو
ائشیمزلیگه وورورسان.
شیخ آغا آروادی یوشوتماق اوچون اونون ساچلارینی
تومالایا-تومارلایا دئدی:
- اؤزون مندن یاخشی بیلیرسن مملکندیمیز زیرپی
دوشمن طرفیندن تحریمدهدیر. کیمسه بیزیمله آلیش-وئریش ائتمیر، ائتسه ده پولونو
آلا بیلمیریک. اینشاالله تحریملر گؤتورولونجه سنه بیر پالتار یویان ماشینی، هله
اوستهلیک بیردنه ده قاب-قاشیق یویان ماشینی
آلاجاغام.
چوپور مصمه شیخ آغا طرف دؤندو:
- نییه او تزه آزاد اولموش پوللاردان
آلمیرسان؟!
- هانسی پول؟ پول-مولوموز آزاد اولماییب.
- اؤزونو او یولا وورما آغا، بایاق آیاق یولونا گئدنده موبایلینی گؤتوروب
اؤزوم مساژی اوخودوم.
شیخ آغا اؤزونو ایتیرمهدی:
- هه! او پولو دئییرسن، باخ ددهمین روحو حاققی اوپولو شیخ نصراللها وئرهجگم؛
اونا بورجلویام. اینشالله قالسین گلن دفعهیه..
بو جاوابدان چوپور مصمه هیرسلنیب گئنه
دالینی شیخ آغایا چئویریب:
- بئله ایسه، پالتار یویان ماشینی آلانا قدر من ده سنی تحریم ائلهییرم.
سونرا الی ایله شاپ-شاپ قاسیغینا
تاپدایاراق هدهلهدی:
- داها بوندان سونرا بوندان خبر یوخدور.
بو سؤزلردن شیخ آغا قاققاناق چکیب بیج-بیج گولدو:
- سنین تحریملرینین اثری یوخدور!
چوپور مصمه چاشقینجا- نییه؟!- دئیه سوروشدو.
- چونکو هر طرفه دؤنسن بیر دلیگین منه طرفدیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
جان اوجوز، واکسن باها
اوستاد دفتری
جاماعات ترسآوانین خستهخاناسی قاباغیندا ایلان کیمی قیوریلیب آچیلیردی. هرکس واکسن وورماغا تلهسیردی. دوکتور جئری خستهخانین گیریش قاپیسینی کسیب آداملاری بیر-بیر ایچری اؤتوروردو.
واکسن وورما چوخ آغیر ایرهلیلهییردی. آرا-سیرا صفین او باشیندا بیریسی، "ائی وای ددهم الدن گئتدی" و یاخود "ائی وای ننهم الدن گئتدی" دئیه قیشقیر-باغیر سالاندا، دوکتور جئری ایسه صفین بو باشیندا نسه دئییب باشینا تاپداییردی.
***
یئددی آی قاباق، دونیادا خورونا خستهلیگینین واکسنی تاپیلینجا، ترسآوانین آغساققاللاری شیخ آغانین خیدمتینه یئتیشیب بو قونودا اونونلا دانیشماق ایستهدیلر. اؤنجه اهالی طرفیندن خبرییغان قلئیچی مورتوض سؤزه باشلادی:
- آغا!.. خورونا خستهلیگی اوزوندن گونده ترس آوادا یوز اللی باش آدام اؤلور. بیلدیگینیز کیمی ایندی کافیر اؤلکهلرینده بو خستهلیگین واکسنی تاپیلیب. بونا گؤره اهالی سیزدن ریجا ائدیر مسئوللارا بو واکسنین آلماغینی تاپشیراسینیز.
شیخ آغا اوزونو ترسآوانین ساغلیق باخانی کاتتا ایسلاما چئویردی:
- کاتتا! بو واکسنین فیأتی نئچهدیر؟
کاتتا ایسلام سایغی ایله باشینی اگیب دئدی:
- آغا! هر واکسنین قیمتی ییرمی دولار- بیزیم پول ایله بئش یوز مین تومندیر..
بو یانیتدان شیخ آغا اوزولدو:
- چوخ باهادیر! هله اوستهلیک تحریملره گؤره الیمیز ده چوخ دالیدیر..
بیر آنلیغا هامی سوسدو. بیردن اوتاغین بوجاغیندا اوتوران دوکتور جئری آیاغا قالخدی:
- حضرت آغا! سیز منه ایکی آی مؤهلت وئرسهنیز، من بو واکسنی دوزلدیب اوندان بیر قیمتله یعنی اللی مین تومنله جاماعاتین ایختیارینا قویا بیلهرم.
بو اؤنریدن شیخ آغانین قاش-قاباغی آچیلدی:
- دوکتور! سیز بو واکسنی دوزلدیب جاماعاتا وورون؛ سیزین اللی مین تومنلریز منیم گؤزوم اوسته!
***
منیم واکسن وورماغیما اوچ-دؤرد نفر قالمیشدی. بیردن صفین او باشیندا یئنه بیریسی هارای قوپاردی: ائی وای اوغلوم الدن گئتدی!
وای سسی یوکسلینجه تئز گؤزومو دوکتور جئرییه تیکیب قولاغیمی قابارتدیم. دوکتور جئری ایکی الی ایله باشینا تاپداییب میریلدادی:
- ائی وای اللی مین تومنیم الدن گئتدی!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیزیم وضعیتمیز یاخشیدیر
دوکتور جئری
شیخ آغا مچیدده دانیشیردی:
- بو ایل بوتون تحریملره باخمایاراق بیزیم وضعیتمیز چوخ یاخشی
ایدی. حتی دئیه بیلهرم گلیرلریمیز بیلدیرکینه گؤره ایکی قات آرتمیشدیر..
جاماعات سوسقون- سوسقوق قولاق آسیردی.
شیخ آغا
آرتیردی:
- قارداشلار! من ائله بو مینبردن سیزه موشتولوق
وئریرم، گلن ایل بیزیم وضعیتمیز بوندان دا یاخشی اولاجاق...
جاماعاتین آراسیندان بیر گنج آیاغا قالخیب شیخ
آغانین سؤزونو کسدی:
- آغا!.. بیز نئجه؟
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایقتیصادیاتیمیزین احوالاتی
دوکتور جئری
آتالاریمیز دئییبلر: تانری دمیر قاپینی باغلاسا، آلتین قاپینی آچار. دوغرودان دا بئلهدیر! تحریملر باشلایاندا، قلئیچی مورتوض ایشینی الدن وئردیسه ده عوضینده ترسآوانین آدلی-سانلی عایلهلریندن ساییلان موللا فرضعلینین قیزی حاجیه خویلو خانیملا ائولهنه بیلدی.
نئچه ایل ایدی قلئیچی مورتوض، ددهلیگی شیخ آغانین ایسماریشی ایله توپ فابریکاسیندا چالیشماقدا ایدی. گؤزه گلیم ده آیلیق آلیردی. کئچنلرده فابریکانین باشقانی قلئیچی مورتوضو یانینا چاغیریب ایشدن بوراخیلدیغینی بیلدیرهرک آرتیردی:
- اوغلوم! دوزدور بیز یئل باخیمیندان اؤلکهده خودکفالیق درجهسینه یئتیشمیشک، آنجاق دیشاریدان گلن توپ دریسینین تحریم اولدوغونا گؤره فابریکانی باغلاماق زوروندا قالمیشیق!
قلئیچی اوزگون-اوزگون ایش یئریندن چیخیب اؤزونو ددهلیگینین ائوینه چاتدیردی. ایچرییه گیرنده ددهلیگی، موللا فرضعلینی یولا سالماقدا ایدی. قوناق گئدهلی، قلئیچی مورتوض ایشسیز اولدوغونو آچیقلادی. ددهلیگی بیرآز دوشوندوکدن سونرا دئدی:
- ایستهییرسن موللا فرضعلینین قیزینی سنه آلیم؟!
قلئیچی مورتوضون دویونلنمیش قاش-قاباغی آچیلدی:
- آخی منیم هله ایش-گوجوم یوخدور!
شیخ آغا گولومسوندو:
- موللا فرضعلی ایله قوهوم اولسان ایش ده تاپیلار. سن فیکر ائلهییرسن او قویار بیریجیک کورهکنی ایشسیز قالسین؟!
قلئیچی مورتوض، موللا فرضعلینین قیزی خویلو خانیمی بئش-آلتی یول مچیده گئدنده، مرثیهدن قاییداندا، گؤستریلرده قول سیلکهلهینده گؤرموشدو. خویلو خانیمین بیرآز یاشی گئچسه ده بویلو-بوخونلو بیر قادین ایدی. همیشه چارشافا بورونسه ده، یئریینده گؤزل اندامینین آلچاق-اوجالاری تیترهییردی. بو تیترهیشلر، هر گؤروشده قلئیچی مورتوضون اورگینی ده تیترتمیشدی!
قلئیچی مورتوض اوتانجاقدان باشینی آشاغی سالیب، "نه بیلیم؟!" دئیهرک راضیلیغینی بیلدیردی.
***
دوگون گؤزلندیگیندن تئزراق باش توتدو. کبین کسیلندن سونرا قلئیچی مورتوض، ددهلیگی شیخ آغانین ائویندن موللا فرضعلینین ائوینه داشیناراق ائو اوغلو اولدو.
توی گئجهسی،ائل-طایفا خانیملاری سالام-صلوات ایله بیگ-گلینی گردگه اؤتوردولر. اوتاقدا بالاجا بیر چیراغ یانیردی. قلئیچی مورتوض ایله خویلو خانیم یاناشی گئدیب تختین اوستونده سسسیز-سمیرسیز اگلشدیلر. بیرآزدان قلئیچی مورتوض، خویلو خانیم اوزنه گولومسهیهرک کوتونو اگیندن چیخارتدی. خویلو خانیم دا گلینلیگینی چیخارتدی. قلئیچی مورتوض ال آتیب جورابلارینی چیخارداندا، خویلو خانیم ساچلارینی چیخاردیب آسمایا آسدی. قلئیچی مورتوض شاشقین-شاشقین گلینین پیریلدایان باشینا باخا-باخا، خویلو خانیم ساغ گؤزو ایله سول قولاغینی چیخاردیب ماسانین اوستونه بوراخدی. آردیجا ایسه، دیشلرینی چیخاردیب سو بارداغینا سالاراق مورتوضون شالوارینا ایشمار ائلهدی. قلئیچی مورتوض شالوارینی سیییرینده، خویلو خانیم یانچاغینی آچیب تختین آلتینا آتدی، سونرا ال آتیب دوشلوگونو آچدی؛ ایکی بالاجا توپ یئره دیغیرلاندی!
قلئیچی مورتوض توپلاری گؤردوکده تلهسیک قاپییا ساری قاچدی.
خویلو خانیم نیگران اولدو:
- مورتوضجیغیم! هارا گئدیرسن؟!!
قلئیچی مورتوض نفس وورا-وورا فیسیلدادی:
- هئچ! یادیمدان چیخیب، دستگاهیم ددهلیگیمگیلده قالیب، گئدیرم اونو گتیرم!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
تحریم یوخسا اؤلوم؟!
دوکتور جئری
تحریملر باشلایاندان، ایقتیصادی دوروموموز آغیرلاشیب چتینلیکله باشیمیزی دولاندیرا بیلیردیک. بیر گون قلئیچی مورتوض منی بیر قیراغا چکهرک،" ایستهییرسن اؤزونو بو فلاکتدن قورتاراسان؟" دئیه سوروشدو. سئوینجک،"چیخیش یولو اولسا، نییه ایستهمیرم!"دئدیم. الینی چیگنیمه قویوب دوز گؤزلریمین ایچینه باخاراق، "گل اؤلکهدن قاچاق یوخسا قیتلیق گلسه، باشدا سنین کیمی، منیم کیمی السیز-آیاقسیزلار اؤلهجکدیر" دئدی. اونون اؤنرگهسینه قارشی چیخسامدا، آوروپادا چکهجگیمیز کئفلردن دانیشاندا قوللاریم یانیما دوشدو. او، سؤزلرینین آردیندا آرتیردی: "آدام قاچاقچیلاری ایله دانیشمیشام. اونلار، بیزی بیر گمینین آمباریندا گیزلهدیب آوروپایا آپاراجاقلار".
اوچ گون سونرا، قاش قارالاندا لیماندا قلئیچی مورتوضون یولونو گؤزلهییردیم. هاندان-گئجدن تاپلیب گلدی. یانیندا ددهلیگی شیخ آغانی دا گتیرمیشدی! یاواشجا قولاغینا پیچیلدادیم:" بونو نمنهیه گتیرمیسن؟". آجیقلی-آجیقلی، "من ددهلیکسیز بیر یئره گئتمهرم!"دئدی. بیر ساعاتدان قاچاقچیلار دا گلیب چیخدیلار. بیزی قاییقلا بیر قوجامان گمییه گؤتوردولر. یئددی-سککیز گون امن-آمانلیق ایچینده یولچولوغوموز سوردو آنجاق بیر گون بیردن-بیره گمی چالخالانماغا باشلادی. یوخاریدان چیغیر-باغیر سسلری ائشیدیلیردی. سانکی فیرتانا اولموشدو. گمی بیرده چالخالاناندا، آراسیندا گیزلندیگیمیز یوکلر اوزهریمیزه چؤکدو.
گؤزلریمیزی آچدیغیمیزدا اؤزوموزو بیر آدادا گؤردوک. ساحیلین قوملاری اوستونه سرهلنمیش دورومدایدیق. آیاغا قالخدیق. یان-یؤرهده بیزدن باشقا کیمسه گؤرونموردو. شیخ آغا اللرینی گؤیه قووزاییب،"آللاه بیزه رحم ائلهییب. ائلهبیل تکجه بیز قورتولموشوق."دئدی. قلئیچی مورتوض بارماغی ایله اوزاغی گؤستهرهرک،"اورادا بیر مئشهلیک وار. گئدک اورایا. بلکه بیزه یاردیمجی اولان بیری تاپیلا."دئدی. آرغین-یورغون، آج-سوسوز اؤزوموزو مئشهلیگه چاتدیردیق. مئشهده کیمسه یوخ ایدی. تکجه قورد-قوش سسی ائشیدیلیردی. ایستهدیم دئییم،"ائلهبیل آدا بوشدور" دئیه بیلمهدیم. آغاجلارین باشیندان سککیز-دوققوز لوت کیشی باشیمیزا تؤکولوشوب جیدالارینی اورک-بؤیرهگیمیزه دایادیلار. آدا، وحشی آداملارین آداسی ایدی. وحشیلر هلهله ایله بیزی قبیله بؤیوگونون یانینا آپاردیلار. باشچی، هئیوهره بیر کیشی ایدی. بئلینه باغلادیغی اوت-علفدن باشقا اگنینده بیر گئییم یوخ ایدی. بیزی باشدان آیاغا سوزه-سوزه دئدی:
- گؤرونور اویغار بیر اینسانلارسیز! سیز بیلمیرسیز اؤزگهلرین تورپاغینی باسماق اولماز.
من الیمی دؤشومه باسیب سالام وئرهرک دئدیم:
- دوغرو بویورورسوز قوربان. بیزیم ایکی مین بئش یوز ایللیک اویغارلیغیمیز وار. بیز چوخ فرهنگلی بیر اینسانلاریق آنجاق بیز سیزین تورپاقلاریزی باسماق ایستهمهمیشک. تکجه گمیمیز باتیب دا ایستهمهدن بورایا دوشموشوک. سیزدن ریجا ائدیریک بیزه یاردیم ائدهسیز بو آدادان گئدک.
قبیله باشچیسی قاققاناق چکیب گولدو:
- بیزیم آدایا ایذینسیز آیاق باسان موطلق جزالاندیریلمالیدیر. آنجاق سیز اویغار، قاناجاقلی بیر اینسانلار اولدوغوز اوچون جزانی سئچمکده آزادسیز.
یالوار- یاخارا باشلادیم:
- قوربان باشقا بیر یولو یوخدور؟!
قبیله باشچیسی اؤفکهلندی:
- یوخ!..
چارهسیز قالاراق دئدیم:
- قوربان! هله جزالاریز نمنهدیر؟
قبیله باشچیسی گولومسوندو:
- تحریم و اؤلوم. هانسینی ایستهییرسیز سئچین.
قلئیچی مورتوض اورتایا آتیلدی:
- من تحریمی سئچیرم. بیز تحریمه اؤیرشمیشیک.
قبیله باشچیسی ایکی بوینو یوغون کیشییه ایشمار ائلهدی. کیشلر قلئیچی مورتوضون قوللاریندان یاپیشیب مئیدانین اورتاسینا آپاردیلار. یوزلر وحشی آدام میدانین چئورهسینه ییغیشیب باخیردیلار. کیشیلرین بیری وحشیلیکله ال آتیب قلئیچینین شالوارینی آیاغیندان چیخارتدی. اوبیریسی ایسه..
شیخ آغا دؤزه بیلمهدی:
- سیزکی بونون باشینا پیس ایش گتیریرسیز؟!- دئیه قیشقیردی.
قبیله باشچیسی گولدو:
- بیز بونا تحریم ائلهمک دئییریک، سیز نه دئییرسیز؟!
بو دانیشقلاردا ایدی. قلئیچی گلیب یانیمیزدا دایاندی. پؤرتموشدو. قبیله باشچیسی اوزونو منه توتدو.
- سن هانسینی سئچیرسن؟
تکلیفیمی بیلمک اوچون شیخ آغایا باخدیم. گؤزونو آغارتدی. بیرآز دوشوندوکدن سونرا دئدیم:
- اؤلمهیهجگم کی!..منی ده تحریم ائلهیین!
بیرآزدان منده پؤرتولموش حالدا گلیب قلئیچی مورتوضون یانیندا دایاندیم. سیرا شیخ آغایا یئتیشمیشدی. قبیله باشچیسی یئنه سوروشدو:
- سیز هانسینی سئچیرسیز؟!
شیخ آغا دؤشونو قاباغا وئرهرک قیشقیردی:
- من شرفلی اؤلومو، بو رذالته، آلچاقلیغا ترجیح وئریرم. اؤلدورون منی...
قلئیچی مورتوض، "شیخ آغا!.."دئیه باغیراراق هؤنکور-هؤنکور آغلاماغا باشلادی. گؤزلریم آجیشدی. اوتانجیمدان باشیمی آشاغی سالدیم. قبیلهنین باشچیسی بو کز دؤرد-بئش دئو کیشییه گؤز ائلهیهرک بویروق وئردی:
- شیخ آغانی اؤلونجهیه قدر تحریم ائلهیین.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
خوش خبر، پیس خبر
دوکتور جئری
نوه ائوه قاییدینجا، دوغرو بؤیوک باباسینین اوتاغینا گئتدی.
- بؤیوک بابا! ایکی خبریم وار؛ بیری خوش، بیری پیس. قاباقجا هانسی دئییم؟!
بؤیوک بابا گولومسوندو:
- خوش خبری دئ گؤرهک!
نوه جوشقولاندی:
- سوپر مارکئتده جومهور باشقانینی گؤردوم!
- یوخ بابا!.. خوش حالینا اولسون! هله، پیس خبرین ندیر؟!
نوه باشینی آشاغی سالدی:
- تاپشیرمیشدین "ایزی لایف" آلیم ها!!... سون بستهنی او آلدی..
ایزی لایف: قوجالار پوشکی
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
مسئوللار اولماسایدی...
دوکتور جئری
قیرخ گونه یاخین ایدی خویلو خانیم، قلئیچی مورتوضو تحریمات ائلهییب اوزونه باخمیردی. قلئیچی مورتوض اؤنجهلری، اؤزونو بیر شئی اولمامیش کیمی گؤسترمگه چالیشسادا، گونو-گوندن آرتان ایچ فیشارین سونوجوندا، خالاسی اری- کئفلی ایسکندری آراچیلیق ائلهمگه قوناق چاغیردی. کئفلی ایسکندر ار-آروادی اوز-اوزه اوتورتدوروب درد-چورلاریندان سوروشاندا، خویلو خانیم چادیراسینین اوجونو دییشینده توتاراق اؤفکهلی-اؤفکهلی دئدی:
- ایسکندر قارداش! ائوه خرجلیک وئرمیر. دئینده بونو آل- اونو آل؛ بو قولاغیندان آلیب او بیری قولاغیندان اؤتورور...
کئفلی ایسکندر أیری-أیری قلئیچی مورتوضون اوزونه باخدی:
- دوغرو دئییر؟!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- گلیریم آزدیر خالا اری.. من نئجه ائلهییم؟!!
کئفلی ایسکندر یاواشجا سوروشدو:
- گلیرین نئچهدیر؟
- یارانهلی-مارانهلی بیر میلیون تومن.
- بیرررر میلیون تومنننن!.. سن بو پوللا ائوی گئچیندیره بیلمیرسن؟!!!
- ....
- حتما مدیریت ائلهمه باجارمیرسان!
- مدیریت ائلهمه؟!!
- هه مدیریت ائلهمه! سن گرهک بیلهسن آیدا بیر میلیونو نئجه خرجلهیهسن.
- بئله ایسه، منیم یئریمه مدیریت ائله گؤرهک بو پولو نئجه خرجلهیک گؤرسون؟!
کئفلی ایسکندر جیبیندن کیچیک بیر چؤرتکه چیخاردیب شاققاشاقلا حئسابلاماغا باشلادی. آرا-سیرا قلئیچی مورتوضدان سورغو دا سوروشوردو.
- اوغلوم مورتوض آیدا نئچه ائو کرایهسی وئریرسن؟
- اوچ یوز مین تومن.
- باخ اوغلوم! سن گرهک گونده اون مین تومن ائو کرایهسی اوچون قیراغا قویاسان.
- یاخشی!
- دؤرد باش عاییلهسیز. هر بیریز گونده اوچ دنه سنگک چؤرهگی یئسز، ائلهیر اون ایکی سنگک. آیری دئییشله، سن گرهک گونده اون ایکی مین تومن چؤرهک اوچون قیراغا قویاسان. طبیعیدیر سنگگی یاوان یئمک اولماز، پنیر لازیمدیر. پگاه پنیرلرینین قوطوسو بئش مین تومن دیر، یعنی سن گرهک گونده بئش مین تومن، پنیر اوچون قیراغا قویاسان. قند-چای اوچون ده، گونده ایکی مین تومن قیراغا قویسان گؤرهر. قالدی؛ برق، گاز، سو و تئلئفون پولو. گونده اوچ مین تومن ده بونلارا قیراغا قویمالیسان. بونلارین هامیسینی توپلاسان نئچه ائلر؟!
قلئیچی مورتوض بارماغیندا حئسابلاماغا باشلایینجا کئفلی ایسکندر اؤزو جاواب وئردی:
- ائلهیر اوتوز ایکی مین تومن. آیدا ائلهیر دوققوز یوز آلتمیش مین تومن.
قلئیچی مورتوض باشی ایله کئفلی ایسکندرین سؤزلرینی دوغرولادی.
- قالار بورادا سنین قیرخ مین تومنین. اودا یئتیشر ائوین خانیمینا. هر نه اولسا خانیملارین اؤزلرینه مخصوص خرجلری وار!
سؤز بورایا چاتاندا، خویلو خانیم گولومسهییب چادیرانین اوجو آغزیندان دوشدو.
آخشام باشی قلئیچی مورتوض کئفلی ایسکندرین الینی برک-برک سیخیب یولا سالاندا دئدی:
- خالا اری آللاه سندن راضی اولسون! سن اولماسایدین من نئجه ائلهیهجکدیم؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
تحریملردن کیملر فایدالانیرلار؟
دوکتور جئری
جومهور باشقانی خالقین ماددی دورومو ایله یاخیندان تانیش اولماق اوچون بازاردا دولانیرکن گؤزو تؤکونتولرین ایچیندن یئمیش سئچمهیه چالیشان بیر قوجا کیشییه ایلیشدی. یاخینلاشیب اؤزونو تانیتدیراراق اوزونتو ایله سوروشدو:
- عمی نه قاییریرسان؟!
قوجا زدهلنمیش یئمیشلرینی تورباسینا دولدورا- دولدورا دئیندی:
- پولوم یئمیش آلماغا یئتمیر بونا گؤره هردن گلیب بو تؤکونتولرین آراسیندان عاییلهمه یئر-یئمیش سئچیرم!
یاش باشقانین گؤزلرینده دالغالاندی:
- سوروشا بیلهرم سیزین گونلوک گلیریز نئچه مین تومن دیر؟!
- ییرمی-اوتوز مین تومن!.. بودا، ائو کرایهسی ایله پنیر-چؤرک پولونو چتین گؤرور...
باشقان بیرآز دوشوندوکدن سونرا:
- بیلمیرم، بیلیرسن یا یوخ.. آمریکا آنلاشدیغیمیز "برجام"-ین آلتینا ووروب گئنه اؤلکهمیزی تحریم ائلهمک ایستهییر، بو اوزدن مومکوندور خالقین دورومو بوندان دا یامانلاشا. اوندا سنین گلیرین نئچه اولاجاق؟!-دئیه سوروشدو.
قوجا یئرینده دیکلندی:
- بئله اولسا، منیم گونلوک گلیریم اللی- آلتمیش مین تومن اولاجاق!!
باشقان شاشیردی:
- تحریملر باشلاسا مومکوندور آغازادهلر گئنه ایختیلاس ائلهییب مملکتین پوللارینی آلتلارینا چکهلر!
- بئله اولسا، منیم ده گونلوک گلیرم یوز- یوز اللی مین تومن اولاجاق!!
- مومکوندور میللت یئمگه چؤرک تاپا بیلمهیه!!
- اوندا منیم گونلوک گلیریم ایکی یوز مین تومندن آشاجاق!!
- مومکوندور ساواش قوپا!!
- اوندا منیم گلیریم اوچ یوز مین تومن....
جومهور باشقانی اؤفکه ایله قوجانین یاخاسیندان یاپیشاراق سیلکهلهمگه باشلادی:
- دئ گؤروم سن نه ایشده چالیشیرسان میللتین ماددی دورومو یامانلاشینجا سنینکی یاخشیلاشیر؟!
قوجا کیشی دارتیناراق یاخاسینی باشقانین الیندن قورتارماغا چالیشدی:
- نییهبه بئله ائدیرسیز قوربان.. من اؤلو یویانام؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قلئیچی مورتوضون قویونو
دوکتور جئری
امنیت شوراسینین ایران علئیهینه اولان تحریملری باشلایاندان، قلئیچی مورتوض ایشینی الدن وئریب یوخسوللوغا-داریشلیغا دوشموشدو. اؤنجهلر، کوچه-بازاردان کاغیذ-کارتوْن ییغماقلا ائوینی بیر تورلو گئچیندیره بیلیردی آنجاق سون آیلاردا اللر چوخالدیقدا گوندهلیک چؤرهک پولونو بئله، چتینلیکله چیخاردا بیلیردی. اومودونو هر یئردن اوزَن مورتوض، بیر گون جاماعات نامازیندان سونرا اؤزونو مچیدین موللاسی حاج آغا نیظاما یاناشدیریب سیزیلدایا-سیزیلدایا آغیر دوروموندان دانیشاراق اوندان یاردیم دیلهدی. حاج آغا الینی مورتوض چیگنینه قویوب آتاجاسینا دئدی:
- اوغلوم! گوناهلارین هامیسی اؤزونده دیر! سن نییه بوشو- بوشونا شهرین کوچه-بازاریندا واختینی سورتوب زیبیل قابیلاری آختاریرسان؟! نییه اؤز کندیمیزده "اقتصاد مقاومتی"-یه باشلامیرسان؟!...
قلئیچی مورتوض حاج آغانین سؤزلرینی کسدی:
- حاج آغا اقتصاد مقاومتی نمنهدیر؟؟
حاج آغا نیظام ساققالینی تومارلاییب سؤزلرینه آیدینلیق وئردی:
- اقتصاد مقاومتی یعنی آزاجیق بیر سرمایه ایله بؤیوک بیر ایشی باشلایاسان!
- نئجه یعنی آغا!.. هئچ باشا دوشمورم؟ بیرآز بونو ایچ ائلهیه بیلرسن؟ آخی منیم ساوادیم کسمیر!!
- باخ! میثال اوچون: سن باشلانیشدا ائلهیه بیلرسن مثلا بیر قویون آلسان...
- آلدیم!
- قویون بئش آلتی آی سونرا بیر بالا دوغوب اولاجاق ایکی!
- اولدو ایکی!
- آلتی آی سونرا سنین قویونونلا بالاسی گئنه هرهسی بیر بالا دوغوب اولاجاقلار دؤرد.
- اولدولار دؤرد!
- ایکینجی ایل سنین دؤرد قویونون اولاجاق سککیز سونرا اون آلتی، سونرا اوتوز ایکی...
- بو حئسابلا اوچ- دؤرد ایچینده یوز قیرخ- یوز اللی باش قویونا صاحاب اولوب بؤیوک بیر چودار اولاجاغام!
موللا گولومسهدی:
- نئجه دئییرسن ائلهدیر!.. گؤردون یوخسوللوغون داشینی آتماق نه قدر راحاتدیر. بونا دئیرلر:اقتصاد مقاومتی!
سئوینجیدن قلئیچی مورتوضون چیچکلری چاتلاماقدا ایدی. حاج آغانین اللینی برکدن سیخیب آیاغا قالخدی آنجاق تئز کور-پئشمان یئره اوتوردو:
- آغا!..آخی منیم بیرجه دنه قویون آلماغا بئله پولوم یوخدور!
حاج آغا گوله-گوله جیبندن بیر تیکه کاغیذ چیخاردیب اوزهرینده نسه یازیقدان سونرا قلئیچی مورتوضا اوزاتدی:
- گئت شیخالاسلام قرض الحسنه مؤسسهسیندن آز بهرهلی بیر وام گؤتور..
قلئیچی مورتوض آغانین الینی اؤپهرک کاغیذی آلیب مچیددن چیخدی.
***
قلئیچی مورتوض قرض الحسنه وامینا قیسیر بیر قویون آلدی. ترس آوا کندینین یوخاری باشیندا شیخ آغانین یاخشی بیر قوچو وار ایدی. بو قوچ هر قویونا آتلانیردی ائکیز بالا دوغوردو. قلئیچی مورتوض بونو ائشیتجک سئویجیندن قاناد چیخارتدی سانکی. بو حئسابلا اوچ- دؤرد ایلین ایچینده اوچ – دؤرد یوز قویونو اولاجاقدی!
قلئیچی مورتوض قویونو ال آراباسینا میندیریب یولا دوشدو. شیخ آغانین ائوینه چاتیب کئف- احوالدان سونرا دئدی:
- آغا!.. سیزین قوچوزون تعریفینی ائشیتدیم. قویونومو گتیردیم خیدمتلرینه!!
شیخ آغا، قلئیچینی ایچرییه بویور ائدهرک دئدی:
- اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا، قوچون آتلانماغینا اون مین تومن گرهک وئرهسن ها!!
قلئیچی مورتوض الینی گؤزونون اوستونه باسینجا شیخ آغا سؤزو باشقا یئره چکدی:
- اوغلوم مورتوض! دوغوشدان مشدی خانیم نئیلهییر؟! اونودا گتیرهردین بیر آز بیزیم اوشاقلار ایله دانیشیب حؤوصلهسی آچیلاردی دا!
قلئیچینین رنگی قیزاردی:
- آنام دا سالام یئتیریر... اینشاالله سونرالار موزاحیم اولاریق!
بونلار دانیشدیقلاریندا قوچ ایشینی بیتیرمیشدی. قلئیچی مورتوض تکرار قویونو آربایا میندیریب یولا دوشَنده شیخ آغادان سوروشدو:
- آغا! من هارادان بیلیم قویون بوغاز اولوبدور؟.. اولماییبدیر؟!
- صاباح صوبح کومه گیرنده باخ قویون یاتمیشسا بوغازدیر، یوخ.. آیاق اوسته دورموشسا بوغاز دئییل!
*
ائرتهسی گون، قلئیچی مورتوض تئز یوخودان اویانیب هیجانلا کومه ساری قاچدی. باخدی گؤردو: قویون آیاق اوسته دیر!
- واخ.. توتماییب!- دئیه قلئیچی الینی دیزینه تاپدادی. آروادی خوُیلو خانیم دئدی:
- اولماسا بیر یولدا آپار!
قلئیچی مورتوض یئنه قویونو آرابایا میندیریب یولا دوشدو. شیخ آغا قویونو قوچون یانینا اؤتورمهدن دئدی:
- اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا، بوکز قوچون آتلانماغینا گرهک ییرمی مین تومن وئرهسن!!
قلئیچی مورتوض راضی اولدو.
ائرتهسی گون، یئنه قلئیچی مورتوض تئزدن کومه گیردیکده گؤردو: قویون یئنه آیاق اوستهدیر! اؤفکهلهنیب آغاج ایله قویون وورماق ایستهینده آروادی خوُیلو خانیم آرا گئچیب:
- اینشاالله بو کز توتار!- دئیه قلئیچینی قانع ائلهدی تکرار قویونو قوچون یانینا آپارسین.
قلئیچی یئنه قویونو آرابایا میندیریب آپاردی آنجاق بو سفر شیخ آغا،" اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا..." دئیه اوتوز مین تومن ایستهدی. چارا یوخ ایدی...
صاباح قلئیچی مورتوض اویاندیقدا اومودسوز- اومودسوز آروادینا دئدی:
- دور، گئت باخ گؤر قویون نه حالدادیر؟.. یاتیب یا آیاق اوستهدیر؟!!
خویلو خانیم گئدیب، باخیب گلدی:
- قویون نه یاتیب نه ده آیاق اوستهدیر؛ آرابایا مینیب سنی گؤزلهییر!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر